Patates bitkisi (Solanum tuberosum), gülgiller (Solanaceae) familyasına ait bir bitki türüdür.
Kökeni Güney Amerika'ya dayanan patates, günümüzde dünya genelinde en yaygın olarak yetiştirilen ve tüketilen besleyici yumru köklü bitkilerden biridir. Özellikle besin değeri yüksek nişastalı bir kök bitkisi olarak bilinir.
Patates bitkileri çalıya benzer bir görünüme sahiptir ve ulaşabilecekleri boya göre farklı boylarda olabilirler. Yaprakları genellikle yeşil renklidir ve parlaktır. Patates bitkisinin çiçekleri beyaz, mor, pembeye kadar değişen renklerde olabilir. Çiçeklerin ardından meyve verir, fakat bu meyveler genellikle yenilmez ve tohumla üretim yerine, bitki köklerinden alınan göz adı verilen bölümlerle çoğaltılmaktadır.
Patates bitkisinin asıl değeri, köklerinde bulunan nişastadır. Bu nişasta, bitkinin enerji depolamasını sağlar ve insanlar tarafından tüketilen patatesin asıl besin kaynağını oluşturur. Patatesler, düşük yağ ve protein içeriğine sahip olsa da, yüksek miktarda karbonhidrat, lif, C vitamini ve potasyum içerir. Aynı zamanda B vitaminleri, demir, magnezyum ve çeşitli antioksidanlar da içerir.
Patatesler, dünya genelinde çok çeşitli şekillerde tüketilen ve birçok farklı yemek tarifinde kullanılan çok yönlü bir sebzedir. Fırında patates kızartması, püre patates, patates çorbası, patates salatası gibi birçok popüler tarife katkıda bulunur. Ayrıca patates cipsi, patates kızartması ve patates kroket gibi atıştırmalıkların da ana malzemesidir.
Patates bitkisi tarım açısından da büyük öneme sahiptir. İklim şartlarına dayanıklı olması, kolay üretilebilmesi ve ihtiyaç duyulan alanın verimli bir şekilde kullanılmasına olanak sağlaması nedeniyle çiftçiler ve gıda üreticileri tarafından tercih edilmektedir. Patatesler, pek çok ülkede temel bir tarım ürünü olarak kabul edilir ve birçok insanın geçim kaynağıdır.
Bunun yanı sıra, patates bitkisi çevresel açıdan da faydalıdır. Bitkiler, fotosentez yoluyla atmosferden karbondioksit alıp oksijen üretirler. Patates bitkisi de bu süreci gerçekleştirerek atmosferin temizlenmesine ve oksijenin artmasına katkıda bulunur.
Ancak, patates bitkisi bazı hastalıklara veya zararlı böceklere karşı hassas olabilir. Bu nedenle, tarım uzmanları ve çiftçiler, bitkinin iyi yetişmesi ve hastalıklara dayanıklı olması için yöntemler geliştirmekte ve uygulamaktadır. Ayrıca, patates bitkisi genetik olarak modifiye edilmiş türler olarak da mevcuttur.
Kızartmalık Patates tüm dünyada en çok tüketilen besinler sıralamasında 1. sırada yer alır.
Sonuç olarak, patates bitkisi, besin değeri yüksek, kolay yetiştirilebilir ve çok yönlü bir bitki türüdür. Kültürümüzde önemli bir yere sahip olan patates, farklı tüketim şekilleriyle sofralarımızda sıkça yer alırken, tarım sektöründe de büyük ekonomik değere sahiptir.